Trung Quốc sẽ ê chề vì tư tưởng diều hâu

Chuyên gia quốc tế, gồm cả học giả Trung Quốc, cho rằng nước này sẽ hối tiếc nếu để các phần tử cứng rắn chi phối hành động trên biển.

Trả lời phỏng vấn của Thanh Niên, các học giả cho rằng tiếng nói của các phần tử diều hâu đang có trọng lượng đáng kể trong việc hoạch định chính sách ngoại giao và quân sự của Trung Quốc và tình hình này có thể tiếp diễn theo chiều hướng xấu hơn.

Việc Trung Quốc đưa quân đồn trú ở cái gọi là "TP.Tam Sa" có phải là bằng chứng cho thấy phần tử cứng rắn đang thắng thế trong chính sách quân sự của nước này? Ảnh hưởng của việc này như thế nào?

Tiến sĩ Daniel Lynch, Trường Quan hệ Quốc tế, Đại học Nam California (Mỹ): Đúng là tư tưởng “diều hâu” đang thắng thế. Hãy nhìn vào tờ Hoàn Cầu thời báo, nó đang trở thành diễn đàn cho những ai kêu gọi cần có nhiều động thái quân sự hơn nữa. Cái khó là không thể biết được có nhiều người trong nước thể hiện sự bất đồng với chính sách hiện nay của Trung Quốc hay không.

Điều đó có nghĩa là ngay cả yêu sách “đường lưỡi bò” lâu nay vốn chưa bao giờ được thế giới thừa nhận vẫn sẽ tồn tại?

Bà Tôn Vân (nguyên là chuyên gia Trung Quốc thuộc Nhóm khủng hoảng quốc tế tại Bắc Kinh): Mặc dù có nhiều chuyên gia Trung Quốc hoài nghi và phủ nhận tính xác thực của đường lưỡi bò, nhưng họ e ngại lên tiếng vì ngay lập tức sẽ bị các phần tử cứng rắn và ngay cả dư luận Trung Quốc liệt vào hàng “phản bội”. Dư luận Trung Quốc bị dẫn dắt theo hướng chính Philippines và Việt Nam mới là các bên “gây hấn và thách thức” các quan điểm đã xác lập của Bắc Kinh. Để chứng tỏ mình luôn trong thế có thể bảo vệ cái gọi là chủ quyền, chính phủ buộc phải tiếp tục mập mờ về “đường lưỡi bò” dựa trên “quyền lịch sử”.

Dường như trong việc các phần tử cứng rắn thúc đẩy tham vọng bá quyền có cả những nguyên nhân cay đắng xuất phát từ lịch sử?

TS James Holmes (Trường Chiến tranh Hải quân, Mỹ): Tôi đồng ý Trung Quốc từng có những thời khắc ê chề trong quá khứ khi bị xâm chiếm và đô hộ. Tuy nhiên, nên nhớ ngay cả Việt Nam hay Philippines cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Theo lẽ thường, người Trung Quốc sẽ hiểu được cảm giác bị hà hiếp. Nhưng tôi ngạc nhiên là Bắc Kinh hoàn toàn không đồng cảm với các nước láng giềng của mình.

Lịch sử đã dạy cho nước Mỹ một bài học. Thời điểm 1910 -1930, Mỹ cũng từng rất thích can thiệp vào các nước Mỹ La tinh nhưng ngay cả trong những thời khắc tồi tệ nhất, Washington cũng chưa bao giờ tuyên bố chủ quyền hay rắp tâm chiếm đảo của ai cả. Vậy mà tới bây giờ, quan hệ đôi bên vẫn còn trục trặc. Những gì Trung Quốc đang làm không khác gì Mỹ ngày xưa, thậm chí ở mức độ trầm trọng hơn. Và do vậy, những gì họ nhận được chắc chắn sẽ phải ê chề hơn cho dù điều đó không xảy ra trong tương lai gần đi chăng nữa. Ít ra, đó không phải là điềm báo tốt lành cho chính sách ngoại giao của nước này về lâu dài.